Operacja bariatryczna, często uznawana za ostatnią deskę ratunku dla osób zmagających się z otyłością, otwiera drzwi do nowego życia z obietnicą znaczącej utraty wagi i poprawy zdrowia. Jednak, podobnie jak każda interwencja medyczna, nie jest pozbawiona ryzyka i wymaga dokładnego rozważenia zarówno potencjalnych korzyści, jak i możliwych komplikacji. W dzisiejszym wpisie zagłębimy się w złożony świat chirurgii bariatrycznej, biorąc pod lupę nie tylko jej dobroczynny wpływ na redukcję chorób związanych z otyłością, takich jak cukrzyca typu 2 czy nadciśnienie, ale także skonfrontujemy się z mniej pożądanymi następstwami, takimi jak długoterminowe zmiany w diecie i stylu życia, które są nieodzowną częścią procesu leczenia. Zapraszam do lektury!

Spis treści:

  1. Operacja bariatryczna jako sposób na trwałą redukcję masy ciała
  2. Plusy i minusy operacji bariatrycznej
  3. Chirurgiczne leczenie otyłości to nie medycyna estetyczna
  4. Psychologiczne wyzwania po operacji bariatrycznej
  5. Zdrowotne korzyści z operacyjnego leczenia otyłości
  6. Czy warto zdecydować się na operację bariatryczną? Podsumowanie

Operacja bariatryczna jako sposób na trwałą redukcję masy ciała

Zabieg zmniejszenia żołądka jest uznawany za jedną z najskuteczniejszych metod trwałej redukcji masy ciała u osób chorujących na otyłość. Ten typ chirurgii, działając bezpośrednio na układ pokarmowy, zmienia zarówno objętość przyjmowanych posiłków, jak i absorpcję składników odżywczych. W przeciwieństwie do tradycyjnych metod odchudzania, które często kończą się niepowodzeniem z powodu efektu jo-jo, operacje bariatryczne statystycznie oferują stabilniejsze i długoterminowe wyniki.

Pacjenci, którzy przeszli przez ten proces, często doświadczają nie tylko fizycznej transformacji, ale i znacznej poprawy w chorobach współistniejących z otyłością, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, czy problemy z układem sercowo-naczyniowym. Pomimo licznych pozytywnych efektów, operacja bariatryczna ma swoje wady i zalety. Wymaga ścisłego przestrzegania zaleceń dietetycznych i regularnych badań kontrolnych, co podkreśla jej charakter jako zobowiązania do życiowej zmiany, a nie tylko jednorazowego zabiegu. Zabieg ten nie jest również wolny od efektów ubocznych, czy ryzyka powikłań. Przed podjęciem decyzji  trzeba być więc w pełni świadomym zarówno plusów jak i minusów operacji bariatrycznej.

Plusy i minusy operacji bariatrycznej

Aby podjąć świadomy wybór, ważne jest zrozumienie zarówno zalet jak i wad operacyjnego  zmniejszenia żołądka. W dalszej części artykułu przyjrzymy się bliżej tym dwóm stronom medalu.

Zalety operacji bariatrycznej

  • Skuteczna i trwała utrata wagi: Operacja bariatryczna jest statystycznie najskuteczniejszą metodą leczenia otyłości. Umożliwia znaczną utratę masy ciała, która jest jednocześnie trwalsza niż w przypadku tradycyjnych metod odchudzania.
  • Leczenie schorzeń związanych z otyłością: Pacjenci często doświadczają znacznego zmniejszenia ryzyka lub poprawy w schorzeniach towarzyszących otyłości, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, choroby serca, zaburzenia snu czy bóle stawów.
  • Poprawa jakości życia: Utrata wagi często prowadzi do poprawy ogólnego samopoczucia, zdolności do wykonywania codziennych czynności, a także wzrostu samooceny i lepszego zdrowia psychicznego.
  • Redukcja ryzyka długoterminowego: Długoterminowe ryzyko poważnych chorób związanych z otyłością, takich jak choroby sercowo-naczyniowe czy niektóre typy nowotworów, może zostać znacząco zmniejszone.

Wady operacji bariatrycznej

  • Ryzyko powikłań: Jak każda operacja, również procedury bariatryczne wiążą się z ryzykiem powikłań, takich jak infekcje, krwawienia, czy problemy z przewodem pokarmowym.
  • Konieczność zmiany stylu życia: Dotyczy to zarówno konieczności wprowadzenia zdrowej, odżywczej diety, jak i regularnej aktywności fizycznej. Nie obędzie się również bez regularnych badań i wizyt u lekarzy specjalistów i dietetyka.
  • Możliwość niedoborów żywieniowych: Zmiany w sposobie przyswajania składników odżywczych mogą prowadzić do niedoborów, wymagających suplementacji i kontroli codziennego jadłospisu.

Zapoznaj się z przykładowym jadłospisem dla pacjenta po operacji bariatrycznej:

Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – dieta po operacji bariatrycznej

Chirurgiczne leczenie otyłości to nie medycyna estetyczna

Chirurgiczne leczenie otyłości, znane szerzej jako operacja bariatryczna, jest często mylnie postrzegane jako procedura z zakresu medycyny estetycznej. Ważne jest jednak zrozumienie, że jest to przede wszystkim interwencja medyczna, której głównym celem jest poprawa zdrowia i długoterminowego samopoczucia pacjentów. Pomimo że utrata wagi jest zauważalnym efektem operacji bariatrycznych, nie jest ona celem samym w sobie, lecz środkiem do osiągnięcia lepszego stanu zdrowia. Ta różnica jest kluczowa w odróżnieniu od zabiegów medycyny estetycznej, które skupiają się przede wszystkim na poprawie wyglądu zewnętrznego.

Psychologiczne wyzwania po operacji bariatrycznej

Po operacji bariatrycznej pacjenci mogą doświadczać trudności związanych z adaptacją do nowego sposobu odżywiania i wyrabiania zdrowszych nawyków żywieniowych. Niestosowanie się do zaleceń dotyczących diety i suplementacji w stosunkowo krótkim czasie może doprowadzić do niedoborów żywieniowych. Wymaga to stałej kontroli i ścisłej współpracy z dietetykiem oraz lekarzem prowadzącym. W niektórych przypadkach, pacjenci mogą również doświadczać psychologicznych skutków zmiany wyglądu i sposobu życia.  Zmiany zachodzące w organizmie po operacji bariatrycznej mogą być dla pacjenta nie tylko trudne do przyjęcia, ale także mogą mieć znaczący wpływ na zdrowie psychiczne. Drastyczna utrata wagi i zmiana wyglądu często wiążą się z potrzebą dostosowania się do nowego obrazu siebie, co może okazać się nie lada wyzwaniem. Wielu pacjentów odczuwa zdezorientowanie, a nawet dyskomfort, związany z nową tożsamością fizyczną. W niektórych przypadkach może to prowadzić do zaburzeń wizerunku ciała, co z kolei może mieć wpływ na samoocenę i postrzeganie własnej wartości.

Ponadto, adaptacja do nowego stylu życia, wymagająca stałej uwagi na dietę i aktywność fizyczną, może być źródłem stresu i napięcia. Wyzwania te mogą prowadzić do rozwoju lub nasilenia istniejących problemów psychicznych, takich jak depresja, lęk czy w niektórych przypadkach zaburzenia odżywiania. W związku z tym, wsparcie psychologiczne stanowi kluczowy element procesu leczenia i readaptacji po operacji bariatrycznej. Regularne konsultacje z psychologiem lub psychiatrą mogą pomóc pacjentom w radzeniu sobie z emocjonalnymi i psychologicznymi aspektami tej transformacji.

Równie ważne jest wsparcie ze strony rodziny i bliskich, które pomaga w utrzymaniu zdrowego środowiska emocjonalnego i wspiera pacjenta w procesie przystosowania się do nowego stylu życia.

Zdrowotne korzyści z operacyjnego leczenia otyłości

Operacja bariatryczna jest znaczącym krokiem w leczeniu otyłości i oferuje szereg korzyści zdrowotnych, które wykraczają poza samą utratę wagi. Efekty te wynikają z głębokich zmian metabolicznych i fizjologicznych wywołanych przez zabieg. Poniżej przedstawiam najważniejsze korzyści zdrowotne, które mogą być osiągnięte po operacji bariatrycznej.

  • Normalizacja nadciśnienia tętniczego: Wiele badań wskazuje, że nadciśnienie tętnicze ulega normalizacji lub znacznemu zmniejszeniu u większości pacjentów w ciągu kilku miesięcy po operacji. To z kolei zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych [1].
  • Remisja cukrzycy typu 2: Wysoki odsetek pacjentów z cukrzycą typu 2 doświadcza pełnej remisji, co oznacza możliwość odstawienia leczenia farmakologicznego. Jednak konieczna jest stała kontrola poziomu glukozy [2,3,4].
  • Regulacja poziomu cholesterolu: Wielu pacjentów doświadcza normalizacji poziomu cholesterolu, co jest ważnym czynnikiem w zapobieganiu chorobom serca. Efekt ten jest szczególnie widoczny w przypadku pacjentów, którzy zostali poddani operacji ominięcia żołądkowego – gastric bypass [5].
  • Poprawa w chorobach układu oddechowego: Zmniejszenie nasilenia napadów astmy i spadek epizodów bezdechu sennego to częste następstwa chirurgicznego leczenia otyłości [6].
  • Redukcja wysiłkowego nietrzymania moczu: U znacznej części pacjentów mijają problemy z nietrzymaniem moczu, co wpływa na poprawę jakości życia [7].
  • Redukcja migren: Utrata masy ciała po operacji bariatrycznej może przyczynić się do zmniejszenia częstotliwości i nasilenia ataków migrenowych [8].
  • Poprawa w chorobach układu rozrodczego u kobiet: Redukcja BMI przynosi korzyści w leczeniu zaburzeń miesiączkowania, torbielowatości jajników i nadmiernego owłosienia [9,10].
  • Ulga w chorobach stawów: Utrata wagi znacząco zmniejsza ból i poprawia funkcjonowanie w przypadku chorób zwyrodnieniowych i zapalnych stawów [11,12].

Czy warto zdecydować się na operację bariatryczną? Podsumowanie

Chirurgia bariatryczna jest jedną z opcji leczenia otyłości, oferującą długotrwałą utratę wagi i poprawę zdrowia. Chociaż przynosi takie korzyści, jak zmniejszenie ryzyka cukrzycy typu 2 i nadciśnienia, wymaga od pacjentów znaczących zmian w stylu życia, może rodzić wyzwania psychologiczne i nie jest wolna od ewentualnych powikłań.

W kontekście rozważań nad operacją bariatryczną niezwykle istotne jest jednak uświadomienie sobie poważnych konsekwencji, jakie niesie za sobą nieleczona otyłość. Pozostawienie skrajnie wysokiego BMI bez interwencji medycznej może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych, w tym do chorób serca, udarów, czy nawet niektórych rodzajów nowotworów. Dlatego decyzja o poddaniu się zabiegowi bariatrycznemu powinna być starannie przemyślana i podjęta po szczegółowej konsultacji z lekarzem. Ważne jest, aby pacjenci rozważyli wszystkie za i przeciw, mając pełną świadomość zarówno potencjalnych korzyści operacji, jak i ryzyka związanego z nieleczoną otyłością. Wybór ten powinien być podjęty z pełną odpowiedzialnością i świadomością długoterminowych konsekwencji dla zdrowia.

Źródła:

  1. Arias, A.; Rodríguez-Álvarez, C.; González-Dávila, E.; Acosta-Torrecilla, A.; Novo-Muñoz, M.M.; Rodríguez-Novo, N. Arterial Hypertension in Morbid Obesity after Bariatric Surgery: Five Years of Follow-Up, a Before-And-After Study. Int. J. Environ. Res. Public Health 2022, 19, 1575. https://doi.org/10.3390/ijerph19031575
  2. Affinati, A. H., Esfandiari, N., Oral, E., & Kraftson, A. (2019). Bariatric Surgery in the Treatment of Type 2 Diabetes. Current Diabetes Reports, 19(12). doi:10.1007/s11892-019-1269-4
  3. O’Moore-Sullivan, T., Paxton, J., Cross, M., Teppala, S., Chikani, V., Hopkins, G., Wykes, K., & Scuffham, P. (2023). Health outcomes of patients with type 2 diabetes following bariatric surgery: Results from a publicly funded initiative. PLOS ONE, 18(2). doi:10.1371/journal.pone.0279923
  4. Jin, Z., & Liu, W. (2021). Progress in treatment of type 2 diabetes by bariatric surgery. World Journal of Diabetes, 12(8), 1187-1200. doi:10.4239/wjd.v12.i8.1187
  5. Aaseth, J., Rootwelt, H., Retterstøl, K., Hestad, K., & Farup, P. (2022). Circulating Lipoproteins in Subjects with Morbid Obesity Undergoing Bariatric Surgery with Gastric Bypass or Sleeve Gastrectomy. Nutrients, 14(12), 2381. doi:10.3390/nu14122381
  6. Mashaqi, S., Steffen, K., Crosby, R., & Garcia, L. (2018). The Impact of Bariatric Surgery on Sleep Disordered Breathing Parameters From Overnight Polysomnography and Home Sleep Apnea Test. Cureus, 10(5), e2593. doi:10.7759/cureus.2593
  7. Rodrigues, A. F., Korkes, F., Bezerra, D. de S. D., Freitas Júnior, W. R. F., & Toledo, L. (2021). Impact of bariatric surgery in patients with stress urinary incontinence. Einstein (São Paulo), 19, eAO5701. doi:10.31744/einstein_journal/2021AO5701
  8. Di Vincenzo, A., Beghetto, M., Vettor, R., Rossato, M., Bond, D., & Pagano, C. (2019). SAT-108 Effects of Bariatric and Non-Bariatric Weight Loss on Migraine Headache in Obesity. A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of the Endocrine Society, 3(Supplement_1), SAT-108. doi:10.1210/JS.2019-SAT-108
  9. Lee, R., Mathew, C. J., Jose, M., Elshaikh, A. O., Shah, L., & Cancarevic, I. (2020). A Review of the Impact of Bariatric Surgery in Women With Polycystic Ovary Syndrome. Cureus, 12(10), e10811. doi:10.7759/cureus.10811
  10. Lacey, H., Attersley-Smith, S., Stone, S., Whyte, M., Shawe, J., & Hart, K. (2023). Quality of life improvements after bariatric surgery in reproductive age women with and without PCOS: a cohort study. Minerva Endocrinology, 48(2). doi:10.23736/S2724-606X.21.05011-9
  11. Gill, R., Al-Adra, D., Shi, X., Sharma, A., Birch, D., & Karmali, S. (2011). The benefits of bariatric surgery in obese patients with hip and knee osteoarthritis: a systematic review. Obesity Reviews, 12(12), 1083-1089. doi:10.1111/j.1467-789X.2011.00926.x
  12. Gallo, G., Candilio, G., de Luca, E., Iannicelli, A., Sciaudone, G., Pellino, G., Sacco, R., Selvaggi, F., & Sammarco, G. (2018). Bariatric Surgery and Rheumatic Diseases: A Literature Review. Current Drug Targets, 19(8), 907-912. doi:10.2174/1574887113666180314095445