Jadłospis po operacji bariatrycznej powinien opierać się o zasady tzw. talerza bariatrycznego. Dla wielu pacjentów po resekcji żołądka przeprowadzanej w celu leczenia otyłości, samodzielne jego skomponowanie może wydawać się niezwykle trudnym zadaniem. Często dochodzą do tego obawy związane ze spożywaniem określonych produktów i celowe usuwanie ich z jadłospisu. Czy jednak dieta ta powinna opierać się na wykluczeniach? W dzisiejszym wpisie przedstawię przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej, który udowodni, że wcale nie musi, a nawet nie powinno tak być.
Spis treści:
- Rozszerzanie diety po zabiegu bariatrycznym
- Jaki powinien być przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej?
- Przykładowy jadłospis po zmniejszeniu żołądka
- Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – śniadanie
- Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – drugie śniadanie
- Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – obiad
- Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – podwieczorek
- Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – kolacja
- Zasady zdrowego odżywiania po operacji bariatrycznej – o czym jeszcze warto pamiętać?
Rozszerzanie diety po zabiegu bariatrycznym
Dieta po operacji bariatrycznej ewoluuje wraz z czasem. Początkowo (w pierwszych dobach po operacji) spożywa się same płyny, dalej posiłki w formie papkowatej, aż w końcu te w formie stałej. W żywieniu po zabiegu bariatrycznym bardzo ważne jest rozszerzanie diety stopniowo. W pierwszych tygodniach po operacji organizm pacjenta musi się zregenerować i przystosować do zmian anatomicznych, które wprowadzono w przewodzie pokarmowym. Bezpośrednio po zabiegu zalecana jest dieta o zmienionej konsystencji, która pozwala na łagodne wprowadzanie pokarmów do organizmu. W miarę upływu czasu można stopniowo zwiększać objętość posiłków.
Niezależnie od rodzaju operacji bariatrycznej, w początkowym okresie zaleca się bardziej restrykcyjne odżywianie. W ten sposób można uniknąć powikłań, takich jak nudności, wymioty czy chociażby zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Warto pamiętać, że tolerancja na pokarm zmienia się z czasem. Dlatego też należy zadbać o wczesne wdrażanie nowych nawyków żywieniowych i dostosować swoją dietę do zmieniających się potrzeb organizmu. Wraz z postępem gojenia się ran i adaptacją przewodu pokarmowego, można wprowadzać do swojej diety coraz bardziej zróżnicowane posiłki.
Aby dowiedzieć się więcej przeczytaj także:
Dieta po operacji bariatrycznej — etapy i zalecenia po chirurgicznym leczeniu otyłości
Jaki powinien być przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej?
Prawidłowy jadłospis po operacji bariatrycznej powinien być skomponowany zgodnie z zasadami talerza bariatrycznego i obejmować co najmniej pięć posiłków dziennie. Każdy z nich powinien zawierać źródło białka, które może pochodzić z różnych produktów, takich jak mięso, produkty mleczne, jaja, nasiona roślin strączkowych czy produkty sojowe. Nie można również pomijać produktów zbożowych, warzyw i owoców oraz dodatku tłuszczu (głównie roślinnego). Kaloryczność powinna być dostosowana indywidualnie do danej osoby, jednak nie powinna być ona niższa niż 1200 kcal.
Jadłospis po operacji bariatrycznej to dieta, w której zmniejszeniu ulega zarówno wartość kaloryczna, jak i masa poszczególnych posiłków. Klasyczna wielkość porcji mieści się zwykle w przedziale 150-250 g.
Podstawową kwestią, o jakiej warto wspomnieć, jest fakt, że docelowy jadłospis po operacji bariatrycznej nie wymusza wykluczania określonej grupy produktów. Co to oznacza? Dieta powinna opierać się na produktach nisko przetworzonych, ale w nieco innych proporcjach niż w przypadku tradycyjnego modelu żywienia. Nie zaleca się więc unikania pieczywa, makaronu, owoców czy tłuszczu.
Przykładowy jadłospis po zmniejszeniu żołądka
Jednodniowe menu diety po operacji bariatrycznej dostarcza około 1500 kcal i 90 g białka. Jest to ilość, która w pełni zaspokoi zapotrzebowanie na białko dla większości osób po operacji bariatrycznej. Większość posiłków waży 150 – 250 g.
Pamiętaj również o odpowiednim nawadnianiu. Pomiędzy poszczególnymi posiłkami pij regularnie, małymi łyczkami wodę mineralną. Możesz oczywiście wypijać także kawę, herbatę, napary ziołowe – najlepiej bez dodatku cukru. W trakcie jedzenia nie zaleca się popijania, jednakże w przypadku bardzo suchych dań, w celu uniknięcia „zatykania” i można wziąć 1-2 łyki wody. Pamiętaj także o dokładnym gryzieniu i długim przeżuwaniu każdego kęsa – zapobiegnie to dolegliwościom po posiłku.
Przygotowany przeze mnie przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej jest odpowiedni dla osób, które mają w pełni rozszerzoną dietę. Jeżeli jesteś świeżo po operacji, nie stosuj się do niego.
Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – śniadanie
Owsianka z truskawkami i orzechami laskowymi
Składniki:
- mleko 2% – 120 g
- płatki owsiane – 30 g
- orzechy laskowe – 20 g
- truskawki – 30 g
- nasiona chia – 5 g
- odżywka białkowa – 10 g
Sposób przygotowania:
W garnku umieszczamy odważone płatki owsiane, nasiona chia, odżywkę białkową i mleko. Wszystko mieszamy. Gotujemy do momentu napęcznienia płatków i zgęstnienia owsianki. Podajemy w miseczce z pokrojonymi truskawkami i orzechami laskowymi.
Uwaga – nasiona chia można pominąć lub zastąpić je świeżo zmielonym siemieniem lnianym.
Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – drugie śniadanie
Syrniki z malinami
Składniki:
Uwaga: jest to przepis na dwie porcje – każda to około 3 placuszki. Po przygotowaniu możesz przechowywać je do następnego dnia w lodówce i odgrzać na patelni.
- twaróg półtłusty – 1 kostka
- jajko – 1 sztuka
- cukier wanilinowy – 1 łyżeczka
- mąka pszenna – 1- 2 łyżki
- olej rzepakowy – 1 łyżeczka
- maliny mrożone lub świeże – 70 g/ 1 garść
Sposób przygotowania:
W misce rozdrabniamy twaróg przy pomocy widelca. Dodajemy jajko, cukier wanilinowy i mąkę pszenną. Przy pomocy dłoni formujemy syrniki. Ich średnica powinna wynosić około 5-7 cm, grubość 1,5 cm. W razie gdyby ciasto okazało się zbyt klejące, można dodać więcej mąki. Placuszki smażymy po obu stronach na patelni posmarowanej niewielką ilością oleju lub oliwy. Maliny mrożone podgrzewamy w mikrofali lub garnku. Można dodać łyżeczkę erytrolu lub innego słodzidła do smaku. Gotowe syrniki podajemy z sosem malinowym lub świeżymi owocami.
Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – obiad
Wytrawne muffiny jajeczne
Składniki:
Uwaga: z przepisu wychodzi około 6-7 muffinek. Jedna muffinka waży około 60 g, więc porcja dla pacjenta bariatrycznego to około 2-3 muffiny.
- jaja – 3 sztuki
- mleko – 60 ml
- mąka pszenna – 2 łyżki płaskie
- mozzarella – pół kulki
- papryka – 1/4 sztuki
- szczypior – 2 łyżki lub więcej
- przyprawy – sól, pieprz, suszony czosnek, suszona bazylia
Sposób przygotowania:
Wbijamy do miski jaja. Dodajemy mąkę pszenną, mleko, przyprawy. Miksujemy do połączenia się składników. Następnie zabieramy się do przygotowania dodatków. Paprykę kroimy w drobną kostkę, szczypiorek siekamy drobno, mozzarellę ścieramy na grubych oczkach lub rozdrabniamy palcami. Na dno sylikonowych foremek układamy paprykę. Rozlewamy po równo masę jajeczną. Do rozlanej w foremkach masy jajecznej dodajemy mozzarellę i szczypiorek. Pieczemy około 15-20 minut w 200 stopniach. Muffinki można podawać na ciepło lub na zimno.
Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – podwieczorek
Czekoladowy koktajl z awokado i bananem
Składniki:
1 porcja
- awokado – 60 g
- mleko 2% – 100 ml
- banan – 1/2 sztuki
- kakao – 1 łyżeczka
- odżywka białkowa – 15 g
- orzechy włoskie – 2 łyżeczki
Sposób przygotowania:
Wszystkie składniki zmiksować na gładko przy pomocy blendera. Przelać do szklanki. Orzechy posiekać drobno i posypać gotowy koktajl.
Przykładowy jadłospis po operacji bariatrycznej – kolacja
Hummus z suszonymi pomidorami
Składniki:
Uwaga: przepis obejmuje dwie porcje po około 100 g hummusu.
- ciecierzyca ugotowana odsączona z zalewy – 120 g
- pasta tahini – 15 g
- suszone pomidory w oleju odsączone – 20 g
- miód pszczeli – 1 łyżeczka
- oliwa z oliwek – 2 łyżeczki
- sok z cytryny – 1 łyżka
- Przyprawy – sól, pieprz, kmin rzymski
- nać pietruszki – 1 łyżka
- granat – pestki z 1/4 owocu
- chleb graham/żytni
Sposób przygotowania:
W wysokim naczyniu umieszczamy ugotowaną ciecierzycę, pastę tahini, suszone pomidory, miód, sok z cytryny i przyprawy. Miksujemy wszystko przy pomocy blendera. Hummus posypujemy pestkami granatu i posiekaną drobno pietruszką oraz polewamy oliwą. Podajemy z chlebem żytnim lub graham.
Zasady zdrowego odżywiania po operacji bariatrycznej – o czym jeszcze warto pamiętać?
W kontekście komponowania jadłospisu po operacji bariatrycznej należy pamiętać o tym, że nie chodzi tu o jak najmniejszą ilość kalorii – zbyt niska wartość kaloryczna może być niebezpieczna dla zdrowia. Zaleca się, aby dieta osoby po zabiegu bariatrycznym zapewniała co najmniej 1200 kcal dziennie.
Optymalna okaże się dieta dostarczająca więcej, niż wynosi podstawowa przemiana materii pacjenta. Ustalana jest ona indywidualnie, najlepiej z pomocą dietetyka. Większość pacjentów po operacji bariatrycznej po okresie około 6 miesięcy spożywa średnio od 1500 do 1800 kcal dziennie i do takich wartości należy właśnie dążyć.
Poniżej znajdują się inne zasady diety po operacji bariatrycznej, na które warto zwrócić szczególną uwagę:
- Jedz do uczucia sytości: Nie staraj się jeść więcej, niż jest to konieczne. Twój żołądek po operacji jest mniejszy, więc szybko poczujesz sytość.
- Unikaj picia 30 minut przed i po posiłku oraz w trakcie jedzenia: Płyny mogą powodować zbyt szybkie opróżnianie żołądka, co prowadzi do uczucia głodu i zwiększa ryzyko dolegliwości po posiłku.
- Komponuj posiłki zgodnie z talerzem bariatrycznym: Zwracaj uwagę na odpowiednie proporcje białka, warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych.
- Stosuj dopasowaną suplementację: Po operacji bariatrycznej mogą wystąpić niedobory witamin i minerałów, które warto uzupełniać suplementami.
- Nie jedz w pośpiechu: Jedzenie powinno być okazją do relaksu. Spożywaj posiłki w spokojnym tempie, to pomoże Ci lepiej zrozumieć sygnały sytości wysyłane przez Twój organizm.
- Unikaj spożywania alkoholu: Alkohol zwiększa ryzyko powikłań po operacji.
- Nie wykluczaj tłuszczów z diety: Tłuszcze są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wybieraj zdrowe tłuszcze, takie jak te zawarte w awokado, orzechach i oliwie z oliwek.
- Żuj dokładnie każdy kęs: To nie tylko pomoże w trawieniu, ale również pozwoli Ci cieszyć się smakiem jedzenia.
- Unikaj produktów bogatych w cukry proste: Te mogą prowadzić do dumping syndrome, stanu, w którym jedzenie przechodzi zbyt szybko do jelit, powodując mdłości, wymioty, biegunkę, zawroty głowy i zmęczenie.
- Jedz 5-7 posiłków dziennie: Małe, regularne posiłki są łatwiej strawne i pomagają utrzymać stabilny poziom cukru we krwi.
- Pamiętaj, że w każdym posiłku musi znaleźć się źródło białka: Białko jest kluczowe dla regeneracji i budowy nowych komórek.